Γύρω ἀπὸ τὸ τοπωνύμιο «Προμίρι»

Σὲ τελευταῖο φύλλο τῆς ἐφημερίδας «Ταχυδρόμος» δημοσιεύτηκε σημείωμα τοῦ καθηγητῆ κ. Γιάννη Δ. Πατρίκου ἀναφορικὰ μέ τὴν προέλευση τῆς λέξης «Προμίρι». Τὸ σημείωμα τοῦτο, ἀντανακλώντας τὴν ἀγάπη τοῦ συντάχτη πρὸς τὴν τοπικὴ μας ἱστορία, συμπυκνώνει παραδοχὲς διανοουμένων γύρω ἀπ’ τὸ ἔτυμο τοῦ Προμιριοῦ. Ἀνάμεσα στὶς ἄλλες καταχωροῦνται κι’ οἱ τέτιες τῶν Ἀνθίμου Γαζῆ, Νικολάου Μάγνη καὶ Γρηγορίου Κωνσταντᾶ. Κι’ οἱ τρεῖς ταυτίζονται. Ὑποστηρίζεται δηλαδὴ ὅτι ἡ λέξη «Προμίρι» εἶναι σύνθετη ἀπὸ τὸ Πρὸ + Μύρμηξ. Ἡ ὀνομασία Μύρμηξ ἔχει δοθεῖ ἀπὸ παλιὰ στὸ μεγάλο ὕφαλο ποὺ ὑπάρχει ἀνάμεσα Πλατανιᾶ και Σκιάθου καὶ ὄχι «μεταξὺ τῆς Σηπιάδος ἄκρας καὶ τῆς Σκιάθου νήσου», ὅπως βεβαιώνει ὁ Γαζῆς.

Σύμφωνα μ’ αὐτοὺς λοιπὸν τὸ παραπάνω χωριὸ, ἐπειδὴ βρίσκεται ἀντικρὺ, «πρὸ» τοῦ ὔφαλου Μύρμηξ, ὀνοματίστηκε Προμίρι. Στὸ ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κι’ ἕνας παλιὸς λόγιος τοῦ Πηλίου ὁ Γ. Σακελλαρίδης, ὅπως παρουσιάζεται σὲ ἀνέκδοτη ἱστορικὴ μελέτη του ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ ἱστορικὸς Βαγγέλης Σκουβαρᾶς.

Τούτη ἡ παραδοχὴ εἶναι διάχυτη ἴσαμε σήμερα στὸ Προμίρι. Καλλιεργήθηκε καὶ συντηρήθηκε, πιστεύω, ἀπὸ παλιοὺς δασκάλους τοῦ χωριοῦ καὶ ἀλλοτινοὺς σχολάρχες τοῦ Λαύκου. Ὁ μακαρίτης ὁ πατέρας μου ἀναθυμούντανε καλὰ σχολάρχες καὶ δασκάλους, ὅταν μαθήτευε στὸ σχολαρχεῖο ἐκεῖ γύρω στὰ 1894, νὰ ἐτυμολογοῦνε μὲ σιγουριὰ τὸ τοπωνύμιο ἀπὸ τὸ Πρὸ + Μύρμηξ. Οἱ συχωρεμένοι ἐκεῖνοι δάσκαλοι δὲ μιλοῦσαν αὐθαίρετα. Λάτρεις τῶν παλιῶν κειμένων καὶ πνεύματα ἀνήσυχα, εἶχαν ἀναδιφήσει φαίνεται σχετικὲς σελίδες τοῦ Γαζῆ καὶ τοῦ Μάγνη καὶ ταυτίστηκαν μὲ τὶς ἰδέες τους. Τοῦ Κωνσταντᾶ ἡ γνώμη ἔμεινε ἄγνωστη. Γίνηκε γνωστὴ χάρη στὸ Βαγγέλη Σκουβαρᾶ ποὺ μελέτησε τὸ σχετικὸ χειρόγραφο τοῦ μηλιώτη διανοητῆ κι’ εἶχε τὴν καλὴ προαίρεση νὰ μοῦ τὸ θέση ὑπόψη καὶ μένα.

Ἡ ἐτυμολογία ὅμως αὐτὴ θαρῶ πὼς δὲν ἔχει ἐπιστημονικὴ βάση. Πῶς μιὰ ξέρα ποὺ βρίσκεται εἴκοσι κοντὰ χιλιόμετρα στὰ νοτιοανατολικὰ τοῦ χωριοῦ καὶ εἶναι πέρ’ ἀπ’ τὴν ἐπικράτειὰ του, εἴταν δυνατὸ νὰ δώση τ’ ὄνομὰ της στὸ Προμίρι; Ὕστερα τὸ χωριὸ δὲν ἔχει καμμιὰ ὀπτικὴ ἐπαφὴ μὲ τὸν ὕφαλο. Ἀκόμα ὁ τελευταῖος δὲν ἀποκαλεῖται ἀπὸ κανένα νοτιοπηλιορίτη «Μύρμηξ». Τὸ ὄνομα αὐτὸ τὸ ξέρουν μονάχα οἱ λόγιοι. Στὴ στοματικὴ παράδοση τοῦ Προμιριοῦ, τῶν ἄλλων χωριῶν καὶ τῶν βορειοσποράδικων νησιῶν ὁ ὕφαλος λέγεται «τὸ Λευτέρι». Ὁπότε ἂν ἦταν δυνατὸ ποτὲ νὰ δώση τὸ ὄνομα στὸ χωριὸ ἡ ξέρα, ἔπρεπε τοῦτο νὰ λέγεται Προλευτέρι. Ἀλλὰ καὶ πάλι ἂν πιστέψουμε πὼς ἀνταποκρίνεται στὴν ἀλήθεια ἡ πιὸ πάνω ἐτυμολογία, δὲ θάπρεπε τὸ χωριὸ νὰ λέγεται Προμύρμηξ; Πῶς ἔγινε Προμίρι;

Ὑπάρχει ὅμως καὶ μιὰ δισυπόστατη σχετικὴ ἑρμηνεία τοῦ ἄλλοτε ὑπουργοῦ Γ. Φιλάρετου. Τὸ ἕνα σκέλος της καταχωρεῖ στὸ σημείωμὰ του ὁ κ. Πατρίκος. Γιὰ τὸ Φιλάρετο λοιπόν ἡ λέξη «Προμίρι» ἀποτελεῖται ἀπό τό Πρό + Μύραι. Τὶ εἴταν οἱ Μύρες; Πολιτεία προχριστιανικὴ, πολὺ πιθανόν στό σημερινό Παλιόκαστρο τῆς Ζαγορᾶς. Ἀλλὰ κι’ ἂν δὲ βρισκόνταν ἐκεῖ, κοντὰ στό Προμίρι ἀποκλείεται νὰ εἴταν. Τὶ σχέση ἑπομένως μπορεῖ νὰ εἶχε τούτη ἡ πόλη μὲ τὸ Προμίρι; Καμία. Πῶς λοιπόν θὰ μποροῦσε νὰ γίνει ἡ βάση γιὰ τὴν ὀνοματοθέτηση τοῦ Προμιριοῦ;

Ἡ δεύτερη σχετικὴ ἐξήγηση ποὺ δίνει ὁ Φιλάρετος ταυτίζεται μὲ τὴν τέτια τῶν Γαζῆ, Μάγνη καὶ Κωνσταντᾶ καὶ δὲν ἔχει τὴ βαρύτητα τοῦ ἐπιστημονικοῦ κύρους.

Θὰ σταθῶ σὲ μιὰν ἄλλη παραδοχὴ ἐξηγητικὴ τοῦ προμιριώτικου τοπωνύμιου.

Μοῦ φαίνεται πὼς ἔρχεται σήμερα γιὰ πρώτη φορὰ σὲ φῶς. Τὴ βρῆκα σὲ ἀνέκδοτο χειρόγραφο ποὺ εἶχε τὴν εὐγενῆ διάθεση νὰ μοῦ στείλει ἀπό τὴν Κύπρο ὁ γιατρός κ. Στάθης Δάμτσας ποὺ γεννήθηκε στό Προμίρι. Στό χειρόγραφο αὐτό μαρτυρεῖται πὼς ἡ λέξη «Προμίρι» σχηματίστηκε ἀπό τό Προ + Μυριὰς = Προμυριὰς. Τὶ εἴταν ὅμως ἡ Μυριὰς; Σύμφωνα πάντα μὲ τὸ χειρόγραφο ἡ Μυριάς ἢ Χίλια Σπίτια (ἀπό τόν ἀριθμό τῶν οἰκιῶν) ριζώνουνταν ἑνάμιση χιλιόμετρο ἀνατολικὰ τοῦ Προμιριοῦ στὴ θέση «Ψανὰ». Τοῦτο πιστεύουν κι’ ὁρισμένοι προμιριῶτες (ἐνδειχτικὰ ἀναφέρω τὸ φιλίστορα Γιάννη Καραδέμητρο). Ἀκόμα τοῦτο ὑποστηρίζεται καὶ σὲ μιὰ ἀνέκδοτη μονογραφία τοῦ Προμιριοῦ ποὺ σύνταξαν στὰ 1956, οἱ τοτινοὶ δάσκαλοι τοῦ χωριοῦ, ἂν θυμᾶμαι καλὰ, Κώστας Μαλακατσόπουλος, Κερασία Κρυβοσίδη καὶ Κάκια Κατσαμπέκα, ὕστερ’ ἀπό ἐντολὴ τοῦ ἐπιθεωρητῆ τους. Κι’ αὐτοὶ ὅμως στηρίχτηκαν σὲ σχετικὲς διηγήσεις προμιριωτῶν.

Ἡ Μυριὰς - ὅπως συμπεραίνεται ἀπ’ τό χειρόγραφο - ἄρχισε νὰ χτίζεται γύρω στὰ 1450, προτοῦ δηλαδὴ νὰ ἱδρυθεῖ τό σημερινό Προμίρι. Οἱ κάτοικοι ἔφταναν ἐκεῖ ἀπό τὴν πόλη τῆς Σηπιάδας ἄκρας καὶ τό συνοικισμό τής Λίρης, γιὰ νὰ ἡσυχάσουν ἀπ’ τοὺς ληστοπειρατὲς. Γιατὶ οἱ τοποθεσίες αὐτὲς εἴταν εὐκολοσίμωτες στοὺς θαλασσινοὺς ληστὲς, ἐνῶ τό «Ψανό» δυσκολοπλησίαστο, χωρὶς καμιὰ ὀπτικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὴ θάλασσα. Ἀλλὰ κι’ ἐκεῖ οἱ κάτοικοι δὲν εἴταν εὐχαριστημένοι ἀπ’ τὴ διαμονὴ τους. Γι’ αὐτό σύντομα ἔφυγαν καὶ καταστάλαξαν ὁριστικὰ στό σημερινό Προμίρι, γιὰ νὰ γίνουν οἱ ἱδρυτὲς του.

Αὐτὰ μᾶς λέει τό χρονικό κι’ αὐτὰ παραδέχονται ἀκόμα πολλοὶ κάτοικοι τοῦ χωριοῦ ποὺ νιάζονται γιὰ τὴν ἱστορία τους καὶ τὴν ἀγαποῦν.

Γιὰ τόν ἀβασάνιστο θεωρό τῆς παραπάνω παραδοχῆς δὲ γεννιέται θέμα ἀμφισβήτησης. Τό νέο χωριό ὀνομάστηκε «Προμύρι», ἐπειδὴ χτίστηκε μπροστά, «Πρό τῆς Μυριάδος».

Ποῦ ὅμως, σὲ ποιό βιβλίο, σὲ ποιό ἔγγραφο, σὲ ποιὰ ἐνθύμηση γράφτηκε το Προμίρι Προμυριὰς; Ἀπ’ ὅ,τι ξέρω σὲ κανένα. Ἀντίθετα βλέπουμε τό χωριό νὰ ὀνομάζεται:

• 1) Πριμύρι (Νικοδήμου: «Ὑπόμνημα Ψαρῶν»). Ἡ ὀνομασία τούτη ἀνάγεται κάπου στὰ 1640 δηλαδὴ 150 περίπου χρόνια ἀπό τότε ποὺ ἰδρύθηκε τό χωριό.
• 2) Προμήρι καὶ Μπρομήρι (Ἀργ. Φιλιππίδη: «Βιβλίον καλούμενον Γεωγραφία Μερικὴ»).
• 3) Προμάρι («Γενικὴ Ἐφημερὶς Ἑλλάδος» 1830).
• 4) Βρομέρι (Απομνημονεύματα Ἰω. Μαυρομάτη).
• 5) Μπρομύριον (’Από άνέκδοτη μελέτη τοῦ λογίου Γ. Σακελλαρίδη ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ Σκουβαρᾶς).
• 6) Μπρομῆρι (Ἀπό μιὰ αἴτηση τοῦ Τσάμη Καρατάσου ποὺ βρῆκα στοὺς Φακέλλους τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821).
• 7) Μπρομῆρι (Ἀπό ανέκδοτο κείμενο διαταγῆς τῶν τούρκων τοῦ Βόλου πρός τὰ πηλιορίτικα χωριὰ. Μοῦ τό ἔδωσε ὁ ζαγοριανός ἱστοριοδίφης Ἀπ. Γ. Κωνσταντινίδης) .
• 8) Προμίρι (Ἀπό ἀνέκδοτο κείμενο τῶν ὁπλαρχηγῶν Τσάμη Καρατάσου, Διαμαντῆ Ὀλύμπιου καὶ Ἰωάννη Βελέντζα ποὺ βρῆκα στοὺς Φακέλλους τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ εἰκοσιένα).
• 9) ΜΠΡΩΜΗΡΙ (Ἀπό ἐνεπίγραφη πλάκα ποὺ σώζεται μπροστὰ στό προμιριώτικο παρεκκλήσι «Ἁη - Χαράλαμπος»).

Ἀναφορὰ στὴν πλάκα τούτη (ποὺ σημείωσα χτὲς) κάνει κι’ ὁ Γιάννης Πατρίκος στὸ προχτεσινὸ φύλλο τοῦ «Ταχυδρόμου», ἀφοῦ στηρίχτηκε σὲ ἐπιστολὴ ἀνωνύμου προμιριώτη πρός τὴν ἐφημερίδα μας (28.8.1957). Ἔχω ὑπόψη τὴν ἐπιστολὴ, μὰ ἂν ὁ συντάχτης της ἐπιμένει πὼς αὐτὴ ἡ πλάκα μᾶς κατατοπίζει γιὰ τὴν ἑλληνικότητα τοῦ τοπονύμιου «Προμίρι», κάνει λάθος. Δὲν τὴν διάβασε καλὰ. Τὰ λιθανάγλυφα γράμματα ποὺ ὑπάρχουν πάνω της μᾶς ἐνημερώνουν χοντρικὰ γιὰ τὴν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ τῆς Παναγίας.

Ἄλλη ἐνεπίγραφη πλάκα στόν ἴδιο ναό ἢ στό παρεκκλήσι τοῦ Ἁη - Χαράλαμπου, ποὺ νὰ ὑπογραμμίζει ὅτι τό Προμίρι «πρό αἰώνων ἐκατοικεῖτο ὑπό μυρίων» δὲν ἔχω ὑπόψη. Ἄν ὑπῆρχε θὰ τὴν ἔβλεπα.

Γιὰ τοὺς ἑρμηνευτὲς ὅμως τοῦ τοπωνύμιου ἀπό τό Πρό + Μυριὰς ὑπάρχει ἔνα ἀκόμα συντριπτικό ἐρώτημα: Ὑπῆρχε ποτὲ πολιτεία Μυριὰς ἤ Χίλια Σπίτια στό Πήλιο;

• 1) Ἂς παραδεχτοῦμε ὅτι ὑπῆρχε. Πόλη ὅμως μὲ χίλια σπίτια, ὅπως γράφει ὁ χρονικογράφος στὸ χειρόγραφο ποὺ μοὔστειλε ἀπ’ τὴν Κύπρο ὁ Στάθης Δάμτσας καὶ πιστεύουν πολλοὶ προμιριῶτες, ἔπρεπε ν’ ἀναφέρονταν ἀπό κάποιο περιηγητὴ, χρονογράφο, ἱστορικό. Κανένας ὅμως δὲ γράφει γιὰ Μυριάδα. Γιὰ Μύρες ναὶ, γιὰ Μυριάδα ὄχι. Εἴταν δυνατὸ τέτοια πολιτεία ἂν ὕπαρχε, νὰ περάση ἀπαρατήρητη;
• 2) Ἂν χτίζονταν τέτοια πόλη στό «Ψανό» τοῦ Προμιριοῦ γύρω στὰ 1450, δὲν ἔπρεπε νὰ σώζουνται σήμερα κι’ ἀνάλογα ἴχνη; Λιγοστὰ ὅμως ρεποθέμελα κι’ αὐτὰ σὲ περιορισμένο χῶρο προβάλλουν τὴν παρουσία τους ἐκεῖ.
• 3) Γιὰ νὰ χτιστοῦν χίλια οἰκήματα, ἔπρεπε νὰ ὑπάρχουν 5.000 κάτοικοι πάνω - κάτω. Τὶ ἀπόγινε ὅμως ὁ πληθυσμός αὐτός; Δὲ θάπρεπε νὰ αὐξηθῆ μὲ τό πέρασμα τῶν χρόνων ἢ νὰ μείνει τουλάχιστο ὁ ἴδιος, ἀφοῦ δὲν προηγήθηκε καμμιὰ καταστροφὴ ἢ μετανάστευση κατοίκων; Πῶς ὅμως τό Προμίρι στὶς αρχὲς τοῦ 1800 ἀριθμοῦσε 1500 κοντὰ ἄτομα; Τὶ μποροῦσε νὰ πάθει ὁ πληθυσμός μὲς στὰ 300 χρόνια; Ὕστερα δὲ θὰ ὕπαρχε μιὰ ἐκκλησιὰ τουλάχιστο σὲ κείνη τὴν «πολιτεία;» Πέντε χιλιάδες ἄνθρωποι χωρὶς ναό ( ! ) εἴταν ποτὲ δυνατόν;
• 4) Ἂν οἱ κάτοικοι, ποὺ φύγανε ἀπ’ τὴ Σηπιάδα ἄκρα καὶ τὴ Λίρη καὶ χτίσανε πίσω - μπρός τοῦ 1450 χίλια σπίτια στό «Ψάνο», γιατὶ νὰ τ’ ἀφήσουν ὕστερ’ ἀπὸ πενήντα χρόνια καὶ νὰ μεταφερθοῦνε ἐνάμιση μόνο χιλιόμετρα δυτικότερα; Καὶ γιατὶ τότε νὰ μὴ χτίσουν στὴ νέα θέση κι’ ἄλλα τόσα, ἀλλὰ μόνο 200 - 300; Ποῦ χωρέσανε 5.000 ἄνθρωποι σὲ τόσο λίγα οἰκήματα;

Ἀπὸ τὰ ἐρωτηματικὰ αὐτὰ πηγάζει, θαρῶ, μόνη της ἡ ἀπάντηση. Ὄχι, δὲν εἴταν δυνατό νὰ ὑπάρχει Μυριὰς κοντὰ στὸ Προμίρι ἢ ἒστω στὸ Πήλιο. Μονάχα συνοικισμὸς ἁπλώνονταν μὲ μετρημένα σπίτια. Θάταν καὶ δὲ θάταν ὅλα - ὅλα πενήντα. Συνεπῶς «Μυριὰς» δὲν μποροῦσε νὰ ὀνομαστεῖ.

Ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη ἄποψη στὴν προφορικὴ παράδοση τοῦ χωριοῦ γύρω ἀπὸ τὴν προέλευση τοῦ τοπωνυμίου του. Τὸ Προμίρι - λέει - ἀποκαλεῖται ἔτσι, γιατὶ χτίστηκε πρὶν ἀπὸ τὴν «Κάθοδο τῶν Μυρίων» (Προμυρίων). Ἡ κάθοδος ὅμως πραγματοποιήθηκε στὰ 401 π.Χ. καὶ τὸ Προμίρι ἱδρύθηκε γύρω στὰ 1500 μ.Χ. Ἡ ἄποψη εἶναι πολὺ ἀφελὴς καὶ δὲν ἀντέχει σὲ καμμιὰ κριτική.

Ἀφοῦ λοιπὸν δὲν ὑπάρχουν θεμελιωμένες ἐνδείξεις γιὰ τὴν ἑλληνικότητα τοῦ προμιριώτικου τοπωνύμιου, πρέπει νὰ διερευνήσουμε τὴν πιθανότητα τῆς ξενικῆς προέλευσὴς του. Ὁ Γιάνης Κορδάτος παραδέχεται ὅτι ἔχει ρίζα σλαβικὴ. Τὸ ἴδιο μοῦ ἔλεγε καὶ ὁ Βαγγ. Σκουβαράς σὲ σχετικὲς συζητήσεις. Τὸ ἴδιο ὑποστηρίζουν καὶ μερικοὶ προμιριῶτες καὶ φίλοι τοῦ χωριοῦ. Ἰσχυρίζονται δηλαδὴ οἱ τελευταῖοι (προμιριῶτες καὶ φίλοι) πὼς ἀρχικὰ τὸ χωριὸ λέγονταν «Ντομπρομὶρ» ποὺ στὴ σλάβικη γλώσσα (γι’ αὐτοὺς) ἑρμηνεύεται καλὸς κόσμος ἢ καλὸ χωριό. Τὴν ἄποψη υἱοθετεῖ κι’ ὁ Κορδάτος. Ἀντίθετα τὴν ἀπορρίπτει κατηγορηματικὰ ὁ δικηγόρος Γεώργ. Ἀβτζῆς. Μεταφέρω ἐδῶ σχετικὲς γνῶμες του:

«Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ δὲ δέχομαι εἶναι ὅτι στὴ σλαβικὴ γλῶσσα Προμὶρ σημαίνει ὁμαλός τόπος ἢ καλὸς κόσμος. Αὐτὴ ἡ ἐξήγηση δὲν μπορεῖ νὰ δοθῆ σὲ καμμιὰ ἀπὸ τὶς σλαβικὲς γλῶσσες, συγκεκριμένα στὴ ρωσικὴ, σερβικὴ, βουλγαρική.

Ἔτσι ἡ λέξη Προμύρι μπορεῖ νὰ σημαίνη ἀνακωχὴ ἢ ἂνεση ἀπὸ τὸ σλαβικὸ «Προμίργε» ἀφοῦ ὅπως λένε βρίσκεται σὲ χαράνδρα, μπορεῖ νὰ θεωρῆται καὶ τόπος ἀνέσεως, ἀναψυχῆς ἀπὸ ἐπιδρομὲς καὶ πολεμικοὺς κινδύνους. Μὶρ σημαίνει σλαβικὰ εἰρήνη καὶ Προμὶρ = γιά εἰρήνη καὶ πριμιρένιε = συμφιλίωση, ἀκόμα καὶ ἐξαφάνιση, φυγοδικία. Μπορεῖ ἀκόμα νὰ ὀφείλεται στὴ σλαβικὴ λέξη «πριμόργε» ποὺ σημαίνει ἀκτὴ, παραλία καὶ παράλιος τόπος καὶ αύτὸ εἶναι πιθανὸ, ἀφοῦ δὲν ἀπέχει πολὺ ἀπὸ τὴ θάλασσα. Μπορεῖ ἀκόμα νὰ ὀφείλεται στὴ λέξη «πρίμερ» ποὺ σημαίνει παράδειγμα καὶ παραδειγματισμὸς ἢ καὶ στὴ λέξη «πρέμοστ» ποὺ σημαίνει ἐπικράτηση, ὑπεροχὴ ἢ καὶ στὴ λέξη «πρίμεστ νόστ» ποὺ σημαίνει παράδειγμα τελειότητος, δὲν μπορεῖ ὅμως νὰ σημαίνει ὁμαλός τόπος οὔτε καλὸς κόσμος, ἐξὸν ἂν ἀπὸ τὸ «πρίμερ» ποὺ θὰ πῆ παράδειγμα καὶ τέλειο βγαίνει τὸ καλός κόσμος. Μοὺ φαίνεται πὼς τὸ πιθανώτερο εἶναι τὸ παράλιο ἢ καὶ τόπος ἡσυχίας καὶ ἀναπαύσεως, ἂν βέβαια ἔχη ρίζα σλαβικὴ, πρᾶγμα ποὺ εἶναι κάπως τολμηρὸ καὶ αὐθαίρετο».

Θαρῶ πὼς τὸ προμιριώτικο τοπωνύμιο εἶναι σλαβόφωνο. Ἄλλωστε ἔχουμε κι’ ἄλλες ὀνομασίες τοποθεσιῶν σλαβικῆς καταγωγῆς στὴν περιοχὴ τοῦ Προμιριοῦ. Γιὰ τὴ γνώμη μου ἐπικρατέστερη ἄποψη εἶναι ὅτι ἡ λέξη «Προμίρι» παραγέται ἀπὸ τὸ Πρὸ+μὶρ (= γιὰ εἰρήνη, μιὰ καὶ βρίσκεται σὲ χῶρο γαλήνης κι ἡσυχίας) ἢ ἀπὸ τὸ «πρίμερ» ( = παράδειγμα κι’ ἐπεχτατικὰ καλοὶ). Τὴν τελευταία ἐκδοχή μου τὴ θεμελιώνω στὴν παλιά του ὀνομασία «Πριμύρι» ποὺ ἔγραψα στὸ χτεσινό μου σημείωμα.

Ὁ Γ. Ἀβτζῆς δέχεται καὶ τὸ «πριμόργε» ποὺ θὰ πεῖ παραλία. Τὸ Πραμίρι ὅμως δὲ βρίσκεται κοντὰ στὴ θάλασσα. Ἀπέχει 7 - 8 χιλιόμετρα ἀπ’ αὐτή.

Εἴτε ὅμως ἡ μιὰ ἄποψη ἀνταποκρίνεται στὴν ἀλήθεια, εἴτε ἡ ἄλλη, τὸ τοπωνύμιο δὲν εἶναι ἑλληνικό. Συνεπῶς στὴν ὀρθογραφία του πρέπει νὰ προτιμήσουμε τὸ πιὸ ἁπλὸ φωνήεντο γιὰ τὴ μεσαία συλλαβή. Καὶ τὸ ἁπλούστερο ἀπ’ τὰ - ι τῆς ἀλφαβήτας εἶναι τό γιῶτα. Προμίρι λοιπόν, ὂχι Προμύρι, ἢ, ὅπως πολὺ κακῶς γράφεται ἀκόμα, Προμμύριον. Ὑπάρχει στὴν τελευταία λέξη γραμματικός φόρτος ἄχρηστος.

Σέβουμαι τὸ πνεῦμα τοῦ τοπικισμοῦ ὁρισμένων κατοίκων καὶ φίλων τοῦ Προμιριοῦ, ποὺ θέλουν σώνει καὶ καλά νὰ ἀναγάγουν τὴν ἐτυμολογική ἀρχὴ τοῦ χωριοῦ στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα. Δὲν μπορῶ ὅμως νὰ δεχτῶ ἀβασάνιστα καὶ τὴν παραδοχὴ τους. Ἡ ἐπιμονὴ μας νὰ ἐξελληνίζουμε τὰ τοπωνύμιά μας, μόλο ποὺ ἀνταυγάζει τὸν ἔρωτα πρὸς τὴν πατρίδα καὶ τὴ γλώσσα μας, εἶναι βλαφτική. Κακοποιεῖ τὴν ἀλήθεια καὶ θολώνει τοὺς στόχους τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας.